Szybowiec „Orlik–Ryś” – historia lokalnej pasji i zaangażowania

W pierwszej połowie lat 30. XX wieku w Strzyżewicach, w ówczesnej gminie Piotrowice, zrealizowano wyjątkową inicjatywę – budowę amatorskiego szybowca typu „Orlik–Ryś”. Projekt powstał z potrzeby działania, wiary w postęp techniczny oraz ogromnego zaangażowania społecznego. Było to przedsięwzięcie oddolne, realizowane przez miejscową młodzież pod kierunkiem ludzi z pasją.

Historia budowy szybowca „Orlik–Ryś” w Strzyżewicach w latach 30. XX wieku ma swój naturalny związek ze środowiskiem szkolnym ówczesnej wsi, a w szczególności ze Szkołą Podstawową w Strzyżewicach–Rechcie. Choć projekt był inicjatywą społeczną i techniczną zainicjowaną przez Związek Strzelecki, to właśnie nauczyciel tej szkoły – Władysław Rybicki – odegrał w nim kluczową rolę.

Władysław Rybicki, nauczyciel i komendant lokalnego oddziału Związku Strzeleckiego. To on zainspirował grupę młodych chłopców do stworzenia własnego szybowca. Jego działalność dydaktyczna i społeczna przeplatała się – dzięki czemu do projektu budowy szybowca naturalnie włączyła się młodzież z lokalnej społeczności, w tym uczniowie szkoły podstawowej. Wspominani w źródłach „nastolatkowie” brali udział w prostych pracach stolarskich i modelarskich, często po lekcjach lub w ramach działalności organizacji młodzieżowych.

Zatem szkoła nie była formalnym organizatorem tej inicjatywy, ale pełniła ważną funkcję środowiskową – dostarczała ludzi z wiedzą, zapałem i umiejętnościami, których fundament kształtowany był właśnie w murach szkolnych.

Prace trwały około trzech lat (1933–1936) i były prowadzone w lokalnych warsztatach, m.in. u stolarza Tetera. W projekt zaangażowani byli również uczniowie szkoły podstawowej, którzy w wolnym czasie pomagali przy prostych pracach i rozwijali swoje umiejętności techniczne.

Choć szybowiec nigdy nie został oficjalnie dopuszczony do lotów, jego powstanie samo w sobie stanowiło sukces – przykład nowoczesnego, jak na ówczesne warunki, podejścia do edukacji technicznej, samokształcenia i współpracy międzypokoleniowej.

Dziś ta historia może być inspiracją – nie tylko jako epizod z dziejów regionalnych, ale także jako przykład tego, jak wielkie rzeczy mogą powstać z małych miejscowości, gdy łączy się wiedzę, pasję i działanie.

Dowiedz się więcej:

• Strzyżewice "Orlik" ("Ryś"), 1936

http://www.samolotypolskie.pl/samoloty/15916/126/Strzyzewice-Orlik-Rys2

• "Jak na wsi zbudowali szybowiec" – reportaż Mariusza Kamińskiego 

https://dlapilota.pl/wiadomosci/polska/jak-na-wsi-zbudowali-szybowiec-reportaz-mariusza-kaminskiego

• „Mój wujek – Jan Jakubowski”

https://muzeumsp.pl/aktualnosci/moj-wujek-jan-jakubowski-80-rocznica-smierci-pilota-instruktora-cwl-nr-1-w-deblinie/?fbclid=IwY2xjawLoo39leHRuA2FlbQIxMABicmlkETBDU0U1NjNhYVpYNFZOZ29UAR67qOPhI5asPgSMTQcxR1w2c6AakhrPou_Nb4NPJpzCRFxCN5wPFDm32lz1Fw_aem_-1IKP45CQTnVEwwf3dV-rw

Współcześnie to właśnie Szkoła Podstawowa w Strzyżewicach–Rechcie jest jednym z miejsc, w których pamięć o tamtym wydarzeniu przetrwała.